สอวช. ได้แนะนำให้ทุกคนรู้จักกับเทคโนโลยีควอนตัม และสาขาต่างๆ ของควอนตัมกันไปแล้ว บทความสุดท้ายในเรื่องควอนตัม จะพาทุกคนไปทำความเข้าใจความสัมพันธ์ของเทคโนโลยีควอนตัมกับเทคโนโลยีอื่นๆ โดยสามารถแบ่งได้เป็น 2 มุมมอง คือ 1. เทคโนโลยีที่ได้ผลจากเทคโนโลยีควอนตัม และ 2. เทคโนโลยีที่ช่วยในการพัฒนาหรือประยุกต์ใช้เทคโนโลยีควอนตัมให้มีมูลค่าสูงขึ้น

1. เทคโนโลยีที่ได้ผลจากเทคโนโลยีควอนตัม ได้แก่

• เทคโนโลยีการสื่อสาร เช่น 5G/6G หรือ GPS หรือ GNSS จะได้รับผลดีจากการพัฒนามาตรวิทยา การวัด และการสื่อสารเชิงควอนตัม ทำให้การวัดแม่นยำขึ้น ในอนาคตเราจะมีโครงข่ายควอนตัมที่สามารถส่งข้อมูลได้ปลอดภัย และอัตราการถ่ายโอนข้อมูลสูงขึ้น ส่งผลให้สามารถประมวลผลของ GPS ได้อย่างแม่นยำจนให้รถขับโดยอัตโนมัติได้

• การสำรวจทรัพยากร ในอนาคตเราอาจจะใช้นาฬิกาอะตอมในการวัดการเปลี่ยนแปลงของสนามโน้มถ่วงได้ทำให้ได้สภาพทางธรณีอย่างแม่นยำมากขึ้น ซึ่งสำหรับประเทศไทยแล้วน่าจะมีประโยชน์มากในการจัดการวางแผนเรื่องน้ำ

• เทคโนโลยีการผลิตยา นักวิจัยจะไม่ต้องใช้เวลานานเพื่อลองผิดลองถูกในการหาโครงสร้างยาที่เหมาะสมสำหรับรักษาโรค เปิดโอกาสให้ค้นหาโครงสร้างที่หลากหลายขึ้น และมีประสิทธิภาพมากขึ้น มีความเป็นไปได้สูงที่จะสามารถผลิตยาตามความต้องการจำเพาะของพันธุกรรม ทำให้ผู้ป่วยตอบสนองกับยาที่ได้รับอย่างเป็นผลดีเร็วขึ้น

• เทคโนโลยีวัสดุ (และวิศวกรรมศาสตร์) วัสดุที่สามารถทนเงื่อนไข เช่น ความดันสุดโต่ง หรือความร้อนสุดโต่ง ที่ถูกทำนายและสังเคราะห์ได้ยากในปัจจุบัน เทคโนโลยีควอนตัมจะช่วยให้การศึกษาสมบัติของวัสดุรวดเร็วและแม่นยำขึ้น เป็นประโยชน์ในการสร้างเตาปฏิกรณ์ปรมาณูฟิวชัน หรือการสร้างสถานีวิจัยในอวกาศ

• เทคโนโลยีการเงิน การคำนวณและการสื่อสารเชิงควอนตัมจะช่วยให้การทำธุรกรรมการเงินผ่านอินเทอร์เน็ตปลอดภัยขึ้นและสามารถแยกลำดับเวลาในการทำธุรกรรมได้ละเอียดซึ่งจะมีผลต่อการลงทุนซื้อขายในตลาดหุ้น

• เทคโนโลยีการคำนวณ เทคโนโลยีควอนตัมจะทำให้อัลกอริทึม และปัญญาประดิษฐ์มีความก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว และจะเป็นส่วนสำคัญในการใช้ชีวิตของเรา

2. เทคโนโลยีที่ช่วยการพัฒนาเทคโนโลยีควอนตัมเนื่องจากเทคโนโลยีควอนตัมยังอยู่ในช่วงแรกของการพัฒนา จึงจำเป็นต้องใช้เทคโนโลยีอื่นมาช่วยให้สามารถพัฒนาได้เร็วขึ้น และการควบคุมสภาวะทางควอนตัมเป็นเรื่องที่ละเอียดอ่อน ซึ่งอาจจะจำเป็นต้องใช้อิเล็กทรอนิกส์ งานวิศวกรรมศาสตร์ การผลิต และการควบคุม อย่างละเอียดและแม่นยำแบบที่ไม่เคยเป็นมาก่อน นอกจากนี้การใช้ปัญญาประดิษฐ์ ก็จะเข้ามาช่วยในการตัดสินใจเลือกแบบที่ดีที่สุด หรือทำนายพฤติกรรมของระบบทางควอนตัมล่วงหน้าได้

สำหรับบทบาทของ สอวช. ในเรื่องควอนตัม สืบเนื่องจากการที่เรามีแผนการทำวิจัยขั้นแนวหน้า (Frontier Research) ที่ต้องมีการจัดทำรายงาน กรอบความรู้ และที่สำคัญคือการหาแนวทางที่จะส่งเสริมให้นักวิจัยไทยได้เข้าไปเป็นส่วนสำคัญในการทำงานวิจัยขั้นแนวหน้า ถ้าประเทศไทยทำได้ก็จะเป็นคนกลุ่มแรกๆ ในโลก ประเทศแรกๆ ในโลกที่จะเข้าใจและใช้เทคโนโลยีควอนตัมได้อย่างชาญฉลาด ไปจนถึงสามารถที่จะผลิตเทคโนโลยีเหล่านี้เป็นของตัวเองได้ นี่จึงเป็นหน้าที่สำคัญของ สอวช. ที่ต้องผลักดันเรื่องงานวิจัยขั้นแนวหน้า โดยมุ่งเน้นการพัฒนาระบบนิเวศการวิจัยขั้นแนวหน้าให้เกิดขึ้นในประเทศไทย สร้างความร่วมมือระหว่างหน่วยงานต่างๆ ทั้งในระดับชาติและนานาประเทศ สร้างโอกาสให้นักวิจัยไทยได้ทำงานวิจัยขั้นแนวหน้า พัฒนาองค์ความรู้และมีแนวคิดเพื่อสร้างความเป็นเลิศทางความรู้ เพื่อที่คนไทยจะสามารถเป็นเจ้าของเทคโนโลยีขั้นสูงได้ในอนาคต ผลักดันให้เกิดอุตสาหกรรมใหม่ที่ตอบโจทย์ปัญหาและสนับสนุนความมั่นคงของประเทศในระยะยาว ตลอดจนร่วมหาโจทย์การลงทุนในการวิจัยและพัฒนา ที่จะมาเป็นจุดแข็งของประเทศไทย เพื่อสร้างโอกาสไปสู่การพัฒนาที่ยิ่งใหญ่ในอนาคต

อ่านรายละเอียดบทความเกี่ยวกับควอนตัมในตอนที่ผ่านมาตอนที่ 1 ทำความรู้จัก “ควอนตัม” เทคโนโลยีสุดล้ำกับผลกระทบที่มีต่อประเทศไทย ได้ที่ https://www.nxpo.or.th/th/8697/

ตอนที่ 2 4 สาขาของเทคโนโลยีควอนตัมกับการประยุกต์ใช้เพื่อการพัฒนาประเทศ ได้ที่ https://www.nxpo.or.th/th/8707/

ขอบคุณข้อมูลจาก: แผนที่นำทางการพัฒนาเทคโนโลยีควอนตัมของประเทศไทย พ.ศ.2563 – 2572