ดร.สุรชัย สถิตคุณารัตน์ ผู้อำนวยการสำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.) ภายใต้กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) เป็นวิทยากรบรรยายพิเศษหัวข้อ นโยบายเศรษฐกิจหมุนเวียนกับการขับเคลื่อนการผลิตและการบริโภคที่ยั่งยืน ตามเป้าหมาย SDG12 ภายใต้การประชุมวิชาการเครือข่ายส่งเสริมการผลิตและการบริโภคที่ยั่งยืนแห่งประเทศไทยประจำปี 2568 หัวข้อ “Achieving Sustainable Growth through Innovations in Responsible Production and Consumption Practices” โดย ดร.วิจารย์ สิมาฉายา ผู้อำนวยการสถาบันสิ่งแวดล้อมไทย ประธานเครือข่ายส่งเสริมการผลิตและการบริโภคที่ยั่งยืนแห่งประเทศไทย ขึ้นกล่าวรายงาน นางสาวภัทรานันท์ ทองประพาฬ รองเลขาธิการนายกรัฐมนตรีฝ่ายการเมือง ประธานในพิธี และนายธนัญชัย วรรณสุข รองอธิบดีกรมควบคุมมลพิษ กล่าวปาฐกถาพิเศษ ณ ห้องประชุมศักดิ์สิทธิ์ตรีเดช กรมควบคุมมลพิษ (คพ.)

ดร.สุรชัย กล่าวถึง กรอบนโยบายนวัตกรรม เพื่อขับเคลื่อนเศรษฐกิจหมุนเวียน วิสัยทัศน์ พ.ศ. 2573 โดยระบบนิเวศนวัตกรรมเพื่อขับเคลื่อนเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy Ecosystem) ของประเทศไทย ประกอบด้วย 4 ระดับ ได้แก่ ระดับนโยบาย ระดับโครงสร้างและปัจจัยเอื้อ ระดับผู้ประกอบการ และระดับประชาชน ซึ่งระดับนโยบายทำหน้าที่เสมือน Policy Push และสนับสนุน Market Pull ร่วมกับระดับประชาชนที่ทำหน้าที่นี้เช่นกัน โดย สอวช. มีการดำเนินงานขับเคลื่อนเศรษฐกิจหมุนเวียนของประเทศไทยในระดับนโยบายเพื่อนำไปสู่ในระดับปฏิบัติการ (Policy in Action) อาทิ การพัฒนาต้นแบบดิจิทัลแพลตฟอร์มสำหรับการขับเคลื่อนเศรษฐกิจหมุนเวียนภายใต้โปรแกรมสระบุรีแซนด์บ็อกซ์ และการพัฒนาตัวชี้วัดผู้ประกอบการเศรษฐกิจหมุนเวียนและเศรษฐกิจสีเขียว (Green Enterprise Indicator: GEI)

โมเดลการขับเคลื่อนเศรษฐกิจหมุนเวียนภายใต้โปรแกรมสระบุรีแซนด์บ็อกซ์ สอวช. ร่วมกับสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วว.) มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาต้นแบบดิจิทัลแพลตฟอร์ม ให้เกิดนวัตกรรมการจัดการของเสียตามหลักเศรษฐกิจหมุนเวียนพร้อมกับการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกและสร้างรายได้ในพื้นที่ ให้เป็นส่วนหนึ่งของการขับเคลื่อนสระบุรีแซนด์บ็อกซ์ โดยเป็นความร่วมมือตั้งแต่ต้นทางเริ่มตั้งแต่การคัดแยกขยะมูลฝอยชุมชนจากแหล่งกำเนิด (บ้าน วัด โรงเรียน ตลาด) ส่งต่อเครื่องรับซื้อบรรจุภัณฑ์รีไซเคิล (Reverse Vending Machine: RVM) ตลาดรีไซเคิล ซาเล้ง และร้านขายของเก่า โดยใช้ Digital Platform แสดงผลของการไหลวัสดุต่างๆ เชื่อมกับราคาที่แปรเปลี่ยนตามภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง ซึ่งเป็นระบบแบบ Real-time และสามารถตรวจสอบย้อนกลับของข้อมูลได้อีกทั้งยังสามารถประเมินการลดปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่าได้มากกว่า 38.77 ตัน (ข้อมูล ณ เดือนตุลาคม 2567 – กันยายน 2568)

ในส่วนตัวชี้วัดผู้ประกอบการเศรษฐกิจหมุนเวียนและเศรษฐกิจสีเขียว (GEI) สอวช. ร่วมกับ สถาบันรับรองมาตรฐานไอเอสโอ (สรอ.) สำนักงานมาตรฐานอุตสาหกรรม (สมอ.) และสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย (ส.อ.ท.) และสำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (สสว.) ผลักดันมาตรฐานตัวชี้วัด GEI ซึ่งประกอบด้วย 3 มิติหลัก ได้แก่ มิติสิ่งแวดล้อม มิติสังคม และ มิติเศรษฐกิจและธรรมาภิบาล ซึ่ง GEI สามารถนำไปใช้ในการวัดและประเมินสมรรถนะด้านเศรษฐกิจหมุนเวียนและเศรษฐกิจสีเขียวสำหรับการเปลี่ยนผ่านเข้าสู่การเป็นผู้ประกอบการสีเขียว (Green Enterprise) ตามบริบทของประเทศไทย และสามารถนำไปใช้กับวิสาหกิจทุกประเภท โดยไม่คำนึงถึงขนาด สถานที่ตั้ง และความซับซ้อน อีกทั้งผู้ที่ต้องการใช้ประโยชน์จากผลการประเมินสมรรถนะดังกล่าวสามารถกำหนดรูปแบบการนำไปใช้ (scheme) ในฐานะเจ้าของรูปแบบการรับรอง (scheme owner) ได้ รวมถึงสามารถใช้งานร่วมกับมาตรฐานระบบการจัดการ มาตรฐานแนวทาง ทั้งในระดับประเทศ และระดับสากลอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับเศรษฐกิจหมุนเวียน และเศรษฐกิจสีเขียว เพื่อประเมินตนเองว่ามีความสอดคล้องอยู่ในระดับใด โดยจะประกาศเป็นมาตรฐานการตรวจสอบและรับรองแห่งชาติในปี 2569 ต่อไป