กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) โดย สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.) เข้าร่วมการประชุมคณะกรรมการนโยบายวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ครั้งที่ 127 (The 127th Session of the Committee for Scientific and Technological Policy – CSTP) จัดโดย องค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา (Organisation for Economic Co-operation and Development – OECD) ณ กรุงปารีส สาธารณรัฐฝรั่งเศส และผ่านระบบออนไลน์
ดร.ปราณปรียา ศรีวรรณวิทย์ ลุนด์แบร์ย ผู้อำนวยการฝ่ายนโยบายความร่วมมือระหว่างประเทศ สอวช. ทำหน้าที่ผู้แทนประเทศไทย ในการประชุมคณะกรรมการนโยบายวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ครั้งที่ 127 (The 127th Session of the Committee for Scientific and Technological Policy – CSTP) ซึ่งแบ่งการประชุมเป็น 2 ช่วง คือ การประชุมผ่านระบบออนไลน์ในวันที่ 16 ตุลาคม 2568 และการประชุม ณ ศูนย์ประชุมสำนักงานใหญ่ของ OECD กรุงปารีส สาธารณรัฐฝรั่งเศส ระหว่างวันที่ 27 – 29 ตุลาคม 2568 โดยมี นางสาววิภาพร อัศวพิศิษฐ์ ผู้เชี่ยวชาญนโยบายอาวุโส และนายปรินันท์ วรรณสว่าง ผู้เชี่ยวชาญนโยบายอาวุโส สอวช. เข้าร่วมการประชุมดังกล่าวด้วย
ในการประชุมผ่านระบบออนไลน์ ดร.ปราณปรียา ได้กล่าวให้ความเห็นในวาระประเด็นสำคัญด้านนโยบายวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม (วทน.) ของแต่ละประเทศในระยะ 2 – 4 ปีข้างหน้า โดยกล่าวว่า ประเทศไทยมีเจตนารมณ์ที่จะขับเคลื่อนภาคเศรษฐกิจจริง (Real sector) ไปสู่ระบบที่ขับเคลื่อนด้วยนวัตกรรมภายในช่วง 2–4 ปีข้างหน้า การปฏิรูปเชิงสถาบันอย่างครอบคลุมจึงเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อจะเสริมสร้างความเชื่อมโยงของนโยบายด้าน วทน. กับการปรับโครงสร้างเศรษฐกิจและอุตสาหกรรม รวมทั้งผลักดันให้ วทน. เป็นกลไกสนับสนุนการพัฒนาอย่างทั่วถึงและยั่งยืน โดยจะมีการเตรียมการสำหรับการปฏิรูประบบวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ของประเทศเพื่อตอบสนองต่อความท้าทายที่ซับซ้อนมากขึ้น รวมทั้งประเทศไทยมีความสนใจในการเรียนรู้กับ OECD และประเทศสมาชิก CSTP โดยเฉพาะในด้านการเปลี่ยนผ่านสู่เศรษฐกิจดิจิทัลและสีเขียว
ประเด็นสำคัญในการประชุม ณ ศูนย์ประชุมสำนักงานใหญ่ของ OECD อาทิ การนำเสนอรายงาน OECD Science, Technology, and Innovation (STI) Outlook 2025 ประเด็นสำคัญสำหรับแผนงานและงบประมาณ (Programme of Work and Budget – PWB) 2027 ซึ่งปรากฎในหลายวาระเพื่อร่วมหารือในรายละเอียด รวมทั้งวาระการสนับสนุนเฉพาะประเทศที่จัดทำขึ้นภายใต้กรอบแผนงาน OECD Agenda for Transformative STI Policies โดยทีมวิจัยฝ่ายเลขานุการของ OECD ได้รายงานผลการดำเนินงานหลักของโครงการการสนับสนุนเชิงยุทธศาสตร์ด้าน วทน. เพื่อความเป็นกลางทางคาร์บอนและการเปลี่ยนผ่านของประเทศไทย (Supporting science, technology, and innovation strategy for carbon neutrality and transitions) ซึ่ง ดร.ปราณปรียา ได้กล่าวถ้อยแถลงในฐานะผู้แทนประเทศไทย โดยได้แสดงความขอบคุณต่อคณะเลขานุการของ OECD และพันธมิตรทุกภาคส่วนที่มีส่วนร่วมในโครงการดังกล่าว ความร่วมมือภายใต้โครงการนี้มีบทบาทสำคัญในการกำหนดแนวทางการใช้ วทน. เพื่อขับเคลื่อนการเปลี่ยนผ่านของประเทศไทยในการมุ่งสู่การปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ (Net Zero) โดยไทยได้ปรับเป้าหมายให้เร็วขึ้นจากปี ค.ศ.2065 เป็น ค.ศ.2050 เพื่อให้สอดคล้องกับเป้าหมายระดับโลกภายใต้ความตกลงปารีส (Paris Agreement) และสะท้อนถึงความเชื่อมั่นที่เพิ่มขึ้นในศักยภาพของ วทน. ในการเป็นกลไกสำคัญของการเปลี่ยนแปลงเชิงระบบ
ดร.ปราณปรียา กล่าวถึงข้อเสนอแนะจาก OECD ภายใต้โครงการนี้ในการปฎิรูปนโยบาย วทน. โดยยืนยันความตั้งใจในการนำข้อเสนอแนะไปปรับใช้ให้เหมาะสมกับบริบทของประเทศเพื่อเร่งรัดเป้าหมายการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ รวมทั้งขับเคลื่อนการเปลี่ยนผ่านอย่างเป็นธรรมและยั่งยืน ทั้งนี้ ด้วยข้อจำกัดด้านขอบเขตความรับผิดชอบโดยตรงของหน่วยงาน การขับเคลื่อนในระยะต่อไปจำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือระหว่างหลายกระทรวงและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง นอกจากนี้ ดร.ปราณปรียาได้เน้นย้ำถึงความสำคัญของการเรียนรู้ร่วมกันระหว่างประเทศ โดยในฐานะที่ประเทศไทยมีโอกาสในการนำร่องแผนงาน OECD Agenda for Transformative STI Policies ประเทศไทยมุ่งหวังที่จะแลกเปลี่ยนบทเรียนจากโครงการนี้ และส่งเสริมการเรียนรู้ร่วมกันระหว่างประเทศ พร้อมทั้งยืนยันความมุ่งมั่นที่จะทำงานร่วมกับ OECD และประเทศสมาชิกในการนำนโยบายไปสู่การปฏิบัติ เพื่อขับเคลื่อน วทน. และความร่วมมือระหว่างประเทศสู่อนาคตที่ยั่งยืน และเป็นกลางทางคาร์บอน โดยไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง
สำหรับการเข้าร่วมการประชุมและการดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ กับคณะกรรมการนโยบายวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีนี้ นอกจากเป็นการได้แลกเปลี่ยนแนวทางพัฒนานโยบายด้าน วทน. ที่สร้างระบบนิเวศนวัตกรรม ส่งเสริมความร่วมมือระหว่างประเทศด้าน วทน. เพื่อแก้ไขปัญหาระดับโลกแล้ว ยังเป็นการสนับสนุนการดำเนินกระบวนการเข้าเป็นสมาชิก OECD ของไทยให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้นอีกทางหนึ่งด้วย
