สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.) ร่วมโครงการสร้างเครือข่ายนักวิจัยโดยแพลตฟอร์มสังคมที่ยั่งยืน (Sustainable Society Platform) ผ่านกิจกรรมเสวนาในหัวข้อ “ร่วมสร้างทางออกจากวิกฤติน้ำท่วมสู่การเปลี่ยนแปลงที่ยั่งยืน” จัดโดย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ณ ศูนย์กลางนวัตกรรมทางสังคมแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (Social Innovation Hub) เมื่อวันที่ 22 ตุลาคม 2568 โดยมี รศ.วงกต วงศ์อภัย รองผู้อำนวยการ สอวช. เข้าร่วมเป็นวิทยากร พร้อมนักวิชาการและผู้แทนจากหลายภาคส่วน โดยเป็นเวทีแลกเปลี่ยนบทเรียนการดำเนินงานของฝ่ายวิชาการ และหน่วยงานนโยบาย เพื่อถอดบทเรียนประสบการณ์จากต่างประเทศ เสนอแนะการดำเนินกิจกรรมหรือโครงการร่วมกันในอนาคตเพื่อสังคมไทยพ้นวิกฤตน้ำท่วมในลักษณะบูรณาการศาสตร์ต่าง ๆ หารือแนวทางขับเคลื่อนเชิงนโยบายด้านการบริหารจัดการน้ำของประเทศ และนำเสนอบทบาทของ สอวช. ในการขับเคลื่อนเชิงระบบ
เวทีเสวนาครั้งนี้เป็นส่วนหนึ่งของ “โครงการสร้างเครือข่ายนักวิจัย โดยแพลตฟอร์มสังคมที่ยั่งยืน (Sustainable Society Platform)” ซึ่งมีเป้าหมายเพื่อสร้างพื้นที่กลาง เชื่อมโยงนักวิจัย ผู้เชี่ยวชาญ ภาครัฐ เอกชน และประชาสังคม เพื่อบูรณาการองค์ความรู้จากหลากหลายสาขา เช่น วิศวกรรมศาสตร์ เศรษฐศาสตร์ สังคมศาสตร์ และนโยบายสาธารณะ สู่การออกแบบแนวทางแก้ปัญหาวิกฤตน้ำเชิงระบบ ในเวทีครั้งนี้มีผู้ร่วมเสวนาจากหลายภาคส่วน ได้แก่ ผศ. ดร.พงษ์ศักดิ์ สุทธินนท์ หัวหน้าภาควิชาวิศวกรรมแหล่งน้ำ คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาฯ ดร.ปิณฑิตา ตันวัฒนา จากสถาบันวิจัยสิ่งแวดล้อมเพื่อความยั่งยืน จุฬาฯ ผศ. ดร.ณัฐสุดา เต้พันธ์ คณบดีคณะจิตวิทยา จุฬาฯ ศ. ดร.ขนิษฐา แต้มบุญเลิศชัยจากคณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาฯ นายไพศาล ก้อนจำปา รองเลขาธิการสถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ และ ดร.สัญญา นามี ผู้อำนวยการกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย
การเสวนาครั้งนี้มุ่งสร้างความเข้าใจเชิงลึกและร่วมกันออกแบบแนวทางเชิงนโยบาย เพื่อรับมือวิกฤตน้ำในประเทศไทย โดยเชื่อมโยงกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ประกอบด้วย เป้าหมายที่ 6 ว่าด้วยเรื่องน้ำสะอาดและการสุขาภิบาล เป้าหมายที่ 2 ความมั่นคงทางอาหาร และเป้าหมายที่ 11 เมืองและชุมชนที่ยั่งยืน ทั้งนี้ การบูรณาการองค์ความรู้จากหลายภาคส่วนถือเป็นหัวใจสำคัญของการสร้างแนวทางแก้ปัญหา ตลอดจนเกิดความร่วมมือระหว่างภาควิชาการ ภาครัฐ เอกชน และประชาสังคม เพื่อสร้างต้นแบบของแพลตฟอร์มที่เชื่อมโยงองค์ความรู้สู่การแก้ปัญหาเชิงระบบ พร้อมสนับสนุนการขับเคลื่อนงานวิจัยด้านน้ำให้สอดรับกับทิศทางนโยบายระดับชาติ
รศ.วงกต กล่าวถึงการบริหารจัดการน้ำว่าไม่ใช่เพียงเรื่องของทรัพยากรธรรมชาติเท่านั้น แต่เป็นโจทย์เชิงระบบที่ต้องอาศัยกลไกนโยบาย กฎหมาย เทคโนโลยี และข้อมูลที่ชัดเจน การสร้างความร่วมมือจากทุกภาคส่วนจะเป็นกุญแจสำคัญในการลดช่องว่างด้านบุคลากร งบประมาณ และศักยภาพ เพื่อให้การจัดการน้ำของประเทศมีประสิทธิภาพและยั่งยืน โดย สอวช. กำลังขับเคลื่อนการพัฒนาระบบนวัตกรรมด้านน้ำ ร่วมกับหน่วยงานด้านน้ำในกระทรวง อว. เช่น สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ำ (องค์การมหาชน) (สสน.) เพื่อสนับสนุนหน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้อง ทั้งในด้านการพัฒนากำลังคน เทคโนโลยี และการสร้างศูนย์ข้อมูลน้ำในระดับพื้นที่ ซึ่งจะเป็นกลไกสำคัญในการสนับสนุนการตัดสินใจเชิงนโยบายต่อไป
ปัจจุบัน สอวช. กำลังจัดทำสมุดปกขาว (White paper) “อว. For Water” ด้านการบริหารจัดการน้ำของประเทศภายใต้ภารกิจ อว. เพื่อใช้เป็นกรอบนโยบายด้านข้อมูลน้ำ (ภายใต้ภารกิจคลังข้อมูลน้ำแห่งชาติของ สสน.) ด้านงานวิจัย เทคโนโลยี นวัตกรรมในการบริหารจัดการ การป้องกัน การเฝ้าระวังและการแก้ไขปัญหาน้ำ ครอบคลุมปัญหาน้ำท่วม น้ำแล้ง และคุณภาพน้ำ รวมถึงปัญหาในมิติเชิงสังคม ให้สอดคล้องกับทิศทางยุทธศาสตร์น้ำของชาติ โดยสมุดปกขาวนี้จะเป็นเครื่องมือสำคัญในการสนับสนุนการตัดสินใจเชิงระบบของหน่วยงานภาครัฐ และเป็นจุดเชื่อมโยงระหว่างภาควิจัยและภาคนโยบายในการสร้างระบบน้ำที่มีประสิทธิภาพและยั่งยืน
