“Green Skills” ทักษะและองค์ความรู้สำคัญในยุคเศรษฐกิจสีเขียว 🌱💡
ที่จะช่วยขับเคลื่อนและตอบเป้าหมายไทยให้สามารถแข่งขันได้ด้วยศักยภาพของบุคลากร
จากรายงาน Global Green Skills Report 2024 ระบุว่า แนวโน้มความต้องการในตลาดแรงงานที่เกี่ยวข้องกับทักษะความยั่งยืนและความสำคัญของทักษะสีเขียว ซึ่งจัดทำโดย Linkedin Economy Graph พบว่าระหว่างปี 2023 – 2024 ความต้องการบุคลากรที่มีทักษะสีเขียว (Green Talent Demand) ทั่วโลก เพิ่มขึ้นถึง 11.6% ซึ่งเร็วกว่าการเติบโตของจำนวนบุคลากรทักษะสีเขียว (Green Talent Supply) ที่เพิ่มขึ้นเพียง 5.6% นอกจากนี้อัตราการจ้างงาน (Hiring rate) บุคลากรในด้านนี้ยังสูงกว่าค่าเฉลี่ยของแรงงานทั่วไปถึง 54.6% โดยตัวเลขนี้สูงขึ้นไปอีกในบางประเทศ เช่น สหรัฐอเมริกา 80.3% และไอร์แลนด์ 79.8% สะท้อนถึงความต้องการบุคลากรที่มีทักษะสีเขียว ซึ่งยังมีปริมาณไม่เพียงพอ อีกทั้ง การพัฒนาหลักสูตรจากสถาบันอุดมศึกษาเพียงอย่างเดียวอาจล่าช้าเกินไป จำเป็นจะต้องมีการเสริมทักษะและพัฒนาทักษะด้านนี้อย่างเป็นรูปธรรมให้กับบุคลากรวัยทำงานในปัจจุบันควบคู่ไปด้วย เพื่อสร้างงานสีเขียวที่เป็นงานใหม่และงามเดิมที่เพิ่มเติมทักษะสีเขียว
🔸 สอวช. จึงได้ร่วมกับศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ (MTEC) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) จัดทำข้อมูลศึกษาทักษะและองค์ความรู้ที่ช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจสีเขียวที่พึงประสงค์ในบริบทของอุตสาหกรรมไทย เพื่อวางยุทธศาสตร์และนโยบายด้าน อววน. ตอบเป้าหมายประเทศและสามารถปรับตัวประเทศไทยกับแนวโน้มในอนาคตได้อย่างทันท่วงที พร้อมทั้งวางกรอบแนวทางให้ประเทศไทยสามารถแข่งขันได้ในหลายมิติ
หนึ่งในผลการศึกษาที่น่าสนใจคือ ความรู้และทักษะที่มีความจำเป็นต่อการเปลี่ยนแปลงเพื่อความยั่งยืน ประกอบด้วย
- การคิดเชิงระบบ: ความสามารถในการเข้าใจว่าปัญหาหรือโอกาสที่เกิดขึ้นมักจะเป็นส่วนหนึ่งขององค์รวมที่ใหญ่กว่า ดังนั้นการจะแก้ไขปัญหาใด ๆ จำเป็นจะต้องเข้าใจความเชื่อมโยงระหว่างแต่ละชิ้นส่วนที่ประกอบขึ้นเป็นระบบใหญ่
- การคิดเชิงอนาคต: ความสามารถในการคาดการณ์สิ่งที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตจากการดำเนินการในปัจจุบัน แม้จะไม่สามารถคาดได้อย่างสมบูรณ์แบบ แต่ก็ทำให้มีความพร้อมและสามารถวางแผนการจัดการได้ดีขึ้น
- การคิดแบบเชิงหมุนเวียน: เห็นว่าของเสียและมลภาวะ ไม่ใช่สิ่งสุดท้ายที่เกิดในกระบวนการผลิต แต่สามารถนำกลับมาผลิตเป็นวัสดุหรือสร้างทรัพยากรขึ้นมาใหม่ได้
- การคิดเชิงออกแบบ: ใช้ความคิดสร้างสรรค์ในการทำงานและแก้ปัญหาโดยมองผู้ใช้เป็นจุดศูนย์กลาง เปิดใจและพร้อมเรียนรู้ หาโอกาสจากความคลุมเครือของปัญหา
- ศาสตร์แห่งความยั่งยืน: เข้าใจระบบของโลก สิ่งแวดล้อม เศรษฐศาสตร์และสังคม เข้าใจการเปลี่ยนแปลงและการพยากรณ์สภาพอากาศ อุทกวิทยา สิ่งแวดล้อม บัญชีและระบบนิเวศ
- ทักษะดิจิทัล: สามารถใช้เครื่องมือเทคโนโลยีสารสนเทศในการสื่อสาร เข้าถึงและจัดการข้อมูล
- สหสาขาวิชา: ความสามารถในการทำงาน สื่อสารกับบุคลากรหรือหน่วยงานที่ทำงานต่างสาขากัน หรือผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย เพื่อนำไปใช้ออกแบบและหาทางออกร่วมกัน
- การจัดการความเปลี่ยนแปลง: ทักษะที่ใช้ในการสร้างและชี้นำความเปลี่ยนแปลงให้เกิดในองค์กร รวมถึงการเตรียมพร้อมต่อเหตุสุดวิสัย ความไม่ย่อท้อ รู้จักสร้างชัยชนะในระยะสั้น และสร้างพันธมิตรเพื่อช่วยในการเปลี่ยนแปลง
โดยทักษะ 8 ข้อข้างต้น เป็นส่วนของทักษะที่ใชในการเปลี่ยนแปลงเพื่อความยั่งยืนโดยตรง แต่
อย่างไรก็ตาม การเปลี่ยนแปลงจะเกิดขึ้นได้ต้องมีความเข้าใจเนื้องานควบคู่ไปด้วย
🔸ตัวอย่างทักษะที่ต้องการเร่งด่วนและสำคัญต่อการลดคาร์บอนในระยะสั้นเฉพาะภาคส่วน (Top 3 Sector-specific) เช่น
- อุตสาหกรรมยานยนต์ไฟฟ้า: ต้องการทักษะเกี่ยวกับมอเตอร์ไฟฟ้า (Electric Motors) เชื้อเพลิงทางเลือก (Alternative Fuels) และประสิทธิภาพการใช้พลังงาน (Energy Efficiency)
- อุตสาหกรรมอาหารแห่งอนาคต: ต้องการทักษะเกี่ยวกับเกษตรอัจฉริยะเพื่อสภาพภูมิอากาศ (Climate Smart Agriculture) กลยุทธ์การลดขยะอาหาร (Food Waste Reduction Strategies) และระบบพลังงานอาหารแบบบูรณาการ (Integrated Food-energy Systems)
- อุตสาหกรรมดิจิทัล: ต้องการทักษะเกี่ยวกับการประมวลผลแบบสีเขียว (Green Computing) ระบบโครงข่ายไฟฟ้าอัจฉริยะ (Smart Grids Systems) และการติดตามการจัดการด้านสิ่งแวดล้อม (Environmental Management Monitors)
การเปลี่ยนแปลงเพื่อความยั่งยืน และการเตรียมความพร้อมในการรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Climate Resilience) จำเป็นต้องอาศัยทักษะและองค์ความรู้ในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจสีเขียว (Green Skills and Knowledge Concepts) เพื่อก้าวเข้าสู่เศรษฐกิจและสังคมคาร์บอนต่ำ ลดการปลดปล่อยคาร์บอน การพัฒนาเศรษฐกิจหมุนเวียน และการปกป้องธรรมชาติรวมถึงความหลากหลายทางชีวภาพ ซึ่งนอกจากจะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงอย่างยั่งยืนแล้ว ยังตอบโจทย์แนวโน้มอาชีพและทักษะสีเขียวที่เป็นที่ต้องการในอนาคตด้วย 🌏🌿
