สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.) โดยฝ่ายนโยบายความร่วมมือระหว่างประเทศ เข้าร่วมการประชุม ASEAN Multi-Stakeholder Forum on Sustainability ภายใต้หัวข้อ “Transformative, equitable, innovative and coordinated actions for the 2030 Agenda and its SDGs for a sustainable future for all” เมื่อวันที่ 22 สิงหาคม 2568 จัดขึ้น ณ โรงแรมอนันตรา สยาม กรุงเทพฯ โดยมีกระทรวงการต่างประเทศของไทย สำนักเลขาธิการอาเซียน คณะกรรมาธิการเศรษฐกิจและสังคมแห่งสหประชาชาติสำหรับเอเชียและแปซิฟิก (United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific: UN ESCAP) และรัฐบาลสาธารณรัฐตุรกีเป็นเจ้าภาพร่วม
หนึ่งในเวทีเสวนาคือหัวข้อ “Digital Shifts, Human Impacts: Building Inclusive Innovation Ecosystems for South-East Asia’s Workforce” ซึ่งเน้นการหารือเกี่ยวกับ SDG เป้าหมายที่ 9 เรื่องอุตสาหกรรม นวัตกรรม และโครงสร้างพื้นฐาน (Industry, Innovation, and Infrastructure) และเป้าหมายที่ 17 เรื่องหุ้นส่วนความร่วมมือเพื่อการพัฒนา (Partnerships) มุ่งสะท้อนสองมิติหลัก คือ การใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อขับเคลื่อนเศรษฐกิจ และการรับประกันว่าประชาชนทุกกลุ่มจะไม่ถูกทิ้งไว้ข้างหลัง
ผู้ร่วมเสวนาประกอบด้วยผู้แทนจากหลายภาคส่วน ได้แก่ นางกนกกาญจน์ สุขสันติชัย ผู้อำนวยการกลุ่มอาเซียน กองความร่วมมือระหว่างประเทศ สำนักงานปลัดกระทรวงแรงงาน นายกสิมะ ธารพิพิธชัย Head of AI Strategy บริษัท SCB 10X Mr. Des Teso Director, Microsoft Thailand & Vietnam Mr. Hüseyin Özen เลขานุการเอก กระทรวงการต่างประเทศ สาธารณรัฐตุรกี นางสาวธัญญ์นรี จารุประสิทธิ์ เลขานุการสมาคมไรเดอร์ภาคใต้ (เข้าร่วมผ่านระบบออนไลน์) และ ดร.ปราณปรียา ศรีวรรณวิทย์ ลุนด์แบร์ย ผู้อำนวยการฝ่ายนโยบายความร่วมมือระหว่างประเทศ สอวช.
ผู้เสวนาได้แลกเปลี่ยนมุมมองและประสบการณ์จากแต่ละภาคส่วน อาทิ นางกนกกาญจน์ เน้นว่ากรอบความร่วมมือด้านแรงงานของอาเซียนจำเป็นต้องปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัล โดยมุ่งพัฒนาทักษะดิจิทัลและยกระดับทักษะ (reskilling/upskilling) ของแรงงานนอกระบบและกลุ่มชายขอบ พร้อมสร้างโครงสร้างพื้นฐานและนโยบายที่เอื้อต่อการเข้าถึงการเรียนรู้ตลอดชีวิต ขณะที่ นายกสิมะ ชี้ให้เห็นความท้าทายด้านการเข้าถึงนวัตกรรมดิจิทัล และเสนอการใช้ Open-source AI เช่น Typhoon เพื่อขยายโอกาสและสร้างระบบนิเวศที่เปิดกว้างและเท่าเทียม ส่วน Mr. Des Teso เน้นบทบาทของภาคเอกชนในการเปิดโอกาสการเข้าถึงซอฟต์แวร์ฟรีและแพลตฟอร์มฝึกอบรม รวมถึงการสร้างความร่วมมือระหว่างรัฐ สถาบันการศึกษา และภาคธุรกิจ เพื่อขับเคลื่อนสังคมดิจิทัลที่เท่าเทียม Mr. Hüseyin Özen ได้นำเสนอภาพรวมระดับโลกเกี่ยวกับความเหลื่อมล้ำด้านทรัพยากรและศักยภาพในการบรรลุ SDGs พร้อมยกตัวอย่างแนวทางแก้ไขของตุรกี และย้ำว่าภาวะผู้นำ ความเชื่อมโยง และความร่วมมือระหว่างประเทศเป็นกุญแจสำคัญของการสร้างสังคมที่ครอบคลุม ขณะที่ นางสาวธัญญ์นรี ได้กล่าวถึงความสำคัญของทักษะดิจิทัลในชีวิตประจำวัน เช่น การหางาน การสื่อสาร การเข้าถึงบริการสุขภาพ และชี้ว่าเทคโนโลยีดิจิทัลยังช่วยเสริมความปลอดภัย โดยเฉพาะในกลุ่มสตรี
ด้าน ดร.ปราณปรียา ได้นำเสนอภารกิจของกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) และ สอวช. ในการสนับสนุนการศึกษาที่ทั่วถึง การเรียนรู้ตลอดชีวิต (Lifelong learning) และการพัฒนาทักษะใหม่ ผ่านนโยบายและกลไกต่าง ๆ เช่น ระบบธนาคารหน่วยกิตแห่งชาติ (National Credit Bank) และ นโยบาย “อว. for AI” นอกจากนั้น ดร.ปราณปรียา ยังได้กล่าวถึงการสำรวจความต้องการบุคลากรทักษะสูงในอุตสาหกรรมเป้าหมาย พ.ศ. 2568-2572 (Thailand Talent Landscape 2025-2029) พร้อมย้ำว่า Inclusive – Adaptive – Collaborative คือกลยุทธ์สำคัญที่จะทำให้การเปลี่ยนผ่านสู่ดิจิทัลเกิดขึ้นอย่างครอบคลุมและยั่งยืน
การเสวนาครั้งนี้สะท้อนให้เห็นภาพรวมของการเปลี่ยนผ่านสู่สังคมดิจิทัลในอาเซียน ที่ต้องดำเนินไปอย่างครอบคลุมและไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง ไม่ว่าจะเป็นการสร้างโอกาสทางการศึกษาและการเรียนรู้ตลอดชีวิต การเสริมบทบาทของภาคเอกชนควบคู่กับความร่วมมือหลายฝ่าย การลดช่องว่างเชิงทรัพยากรผ่านการเชื่อมโยงระดับนานาชาติ ตลอดจนการบ่มเพาะทักษะดิจิทัลเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตและความปลอดภัยของประชาชน ทั้งหมดนี้สะท้อน “ความร่วมมือเพื่ออนาคต” ที่จะเป็นรากฐานสำคัญของการสร้างระบบนิเวศนวัตกรรมดิจิทัลที่เท่าเทียมและยั่งยืน อันจะนำไปสู่การพัฒนาของประชาคมอาเซียนอย่างมั่นคงในระยะยาว
