สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.) ภายใต้กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ร่วมกับ สมาคมยานยนต์ไฟฟ้าดัดแปลงไทย (ECAT) และคณะ เข้าร่วมศึกษาดูงานการทดสอบเทคโนโลยียานยนต์และแบตเตอรี่ รวมไปถึงเทคโนโลยียานยนต์ไฟฟ้า ณ สถาบันนวัตกรรม ปตท. อำเภอวังน้อย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เมื่อวันที่ 30 เมษายน 2568 นำโดย นายปริพัตร บูรณสิน อุปนายกสมาคม ECAT ดร.ธนาคาร วงษ์ดีไทย นักยุทธศาสตร์ สอวช. โดยมี นายปัณณวิชญ์ เพี้ยนภักตร์ ผู้จัดการฝ่ายนวัตกรรมยานยนต์ไฟฟ้าและแบตเตอรี่ และทีมงาน ปตท. ร่วมให้การต้อนรับ นำเสนอความสามารถในการทดสอบ การวิจัยและพัฒนา และถามตอบข้อซักถามในส่วนของ ศูนย์ทดสอบยานยนต์และแบตเตอรี่ ประกอบไปด้วย ห้องทดสอบเครื่องยนต์ (Engine Testbeds) ห้องทดสอบยานยนต์ (Vehicle Testbeds) และห้องทดสอบแบตเตอรี่ (Battery Testbeds) ณ สถาบันนวัตกรรม ปตท. อำเภอวังน้อย ซึ่งได้ก่อตั้งขึ้นเมื่อ ปี 2541 มีภารกิจหลักในการดำเนินงานวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์และกระบวนการด้านปิโตรเลียม ปิโตรเคมี รวมถึงสนับสนุนการดำเนินงานของ กลุ่ม ปตท. และตอบสนองนโยบายด้านพลังงานของรัฐ พร้อมทั้งสร้างขีดความสามารถในการแข่งขันโดยคำนึงถึงคุณภาพ ความปลอดภัย และสิ่งแวดล้อม
นอกจากนี้ คณะฯ ได้เข้าเยี่ยมชมการทดสอบด้านเครื่องยนต์ มีตามมาตรฐานสากล CEC Standard Test และ ECE Standard Test รวมถึงการทดสอบตามความต้องการของลูกค้า เช่น การทดสอบความทนทาน (Engine Durability Test) การทดสอบด้านยานยนต์ (Vehicle Test) ทั้งยานยนต์สันดาปและยานยนต์ไฟฟ้า โดยสามารถทดสอบในด้าน Emission Test อิงตามมาตรฐาน UN-R83 ด้าน CO2 & Fuel Economy Test อิงตามมาตรฐาน UN-R101 และด้าน Performance Test สำหรับการทดสอบในส่วนของยานยนต์ไฟฟ้า (EV) ประกอบไปด้วยการทดสอบกำลังขับของมอเตอร์ไฟฟ้าสำหรับ EV อิงตามกรมขนส่งทางบก ด้าน Energy Consumption & E-range อิงตามมาตรฐาน UN-R101 และด้าน Performance Test ในส่วนสุดท้ายเป็นการทดสอบแบตเตอรี่ (Battery Test) ซึ่งประกอบไปด้วย Performance Test และ Safety Test โดยในส่วนของ Performance Test สามารถทดสอบสมรรถนะทางไฟฟ้าของแบตเตอรี่ที่ใช้ในรถยนต์ไฟฟ้า อิงตามมาตรฐาน ISO 12405-4 และการทดสอบสมรรถนะทางไฟฟ้าของแบตเตอรี่ที่ใช้ในจักรยานยนต์ไฟฟ้า อิงตามมาตรฐาน ISO 18243 ในส่วนของ Safety Test สามารถทดสอบด้านความปลอดภัยทางไฟฟ้าของแบตเตอรี่ที่ใช้ใน รถยนต์ไฟฟ้า อิงตามมาตรฐาน UN-R100 part 2 และทดสอบความปลอดภัยทางไฟฟ้าของแบตเตอรี่ที่ใช้ในรถจักรยานยนต์ไฟฟ้า อิงตามมาตรฐาน UN-R136 part 2 ได้ ซึ่งห้องปฏิบัติการทดสอบของสถาบันนวัตกรรม ปตท. ดังกล่าว ยังได้รับการรับรองคุณภาพ ISO17025 จาก สมอ. อีกด้วย
นอกจากนี้ คณะฯ ยังได้ศึกษาดูงานด้านการวิจัยและพัฒนา (R&D) เพื่อยกระดับความสามารถทางเทคโนโลยีของอุตสาหกรรมยานยนต์ไฟฟ้าของไทยในด้านต่างๆ เช่น โครงการวิจัย (ต้นแบบ) ยานยนต์ไฟฟ้าดัดแปลง (EV-Conversion) ซึ่งเป็นการพัฒนาเทคโนโลยีด้านการเชื่อมโยงระบบ (System Integration) การออกแบบ (Design) ตามหลักวิศวกรรม และการจำลอง (Simulation) ระบบที่เกี่ยวข้องได้แก่ การจำลองระบบส่งกำลัง (Powertrain Simulation) การออกแบบทางกล (Mechanical Design) Finite Element Analysis (FEA) การออกแบบสายไฟ (Wiring Harness Design) การออกแบบ Software สำหรับ VCU และ Hardware in the Loop (HIL) Simulation ซึ่งดำเนินการโดยนักวิจัยและวิศวกรของสถาบันฯ ที่มีประสบการณ์และความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน
โดยโครงการวิจัยฯ ได้มีการพัฒนาหัวใจสำคัญของการทำ System Integration คือ การพัฒนา Software ควบคุมระบบการขับเคลื่อนใน VCU (Vehicle Control Unit) ซึ่งเป็นระบบคอมพิวเตอร์ขนาดเล็กทำหน้าที่ควบคุมและติดต่อสื่อสารระหว่างอุปกรณ์ต่างๆ ภายในยานยนต์ไฟฟ้า ซึ่งเมื่อสามารถพัฒนา Software ใน VCU ขึ้นเองได้แล้ว ทำให้มีอิสระในการออกแบบ การเลือกชิ้นส่วนต่างๆ และการควบคุมชิ้นส่วนต่างๆ ให้ทำงานร่วมกัน และเป็นศูนย์รวมข้อมูลการทำงานของระบบต่างๆ เช่น ระบบขับเคลื่อนมอเตอร์ (Motor Drive) ระบบปรับอากาศ (Air Conditioning) ระบบควบคุมแบตเตอรี่ (Battery Management System) และระบบจัดการความร้อน (Thermal Management) ซึ่งทำให้สามารถซ่อมบำรุง หรือพัฒนา ผลิต หรือ เปลี่ยนชิ้นส่วนต่างๆ ที่จำเป็นขึ้นมาทดแทนได้ต่อไปในอนาคต
การเยี่ยมชมครั้งนี้ ผู้เข้าร่วมได้เห็นถึงความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีในการพัฒนาแพลตฟอร์มยานยนต์ไฟฟ้าดัดแปลง พร้อมทั้งได้ร่วมแลกเปลี่ยนข้อมูลและประสบการณ์ในหลายด้าน เช่น การออกแบบวิศวกรรม เทคโนโลยีแบตเตอรี่ ต้นทุนการผลิต ความพร้อมของตลาด และความสามารถในการวิเคราะห์ทดสอบคุณภาพ มาตรฐานของไทย โดยการแลกเปลี่ยนดังกล่าว ช่วยเปิดมุมมองใหม่ให้กับผู้เข้าร่วม ด้านความเป็นไปได้ในการสร้างอุตสาหกรรมทางเลือกด้านการดัดแปลงรถยนต์ไฟฟ้าเพื่อการพาณิชย์ในประเทศไทย หรือศักยภาพในการใช้ในประเทศที่กำลังพัฒนาที่มีความต้องการ และมีมุมมองร่วมกันว่าการพัฒนาเทคโนโลยีด้านนี้มีความเป็นไปได้สูง และควรเร่งดำเนินการอย่างต่อเนื่องภายใต้ความร่วมมือระหว่างภาคเอกชน ทั้งขนาดใหญ่และขนาดเล็ก โดยปัจจุบันมีอุปสรรคด้านราคา และนโยบายผลักดันการใช้ยานยนต์ไฟฟ้าเพื่อการพาณิชย์ จึงไม่สามารถทำให้เกิดปริมาณความต้องการที่เพียงพอเพื่อสร้างความคุ้มทุนทางธุรกิจ ซึ่งจำเป็นต้องได้รับการสนับสนุนจากภาครัฐเพื่อให้สามารถเริ่มต้นการพัฒนาอุตสาหกรรมทางเลือกนี้ให้เกิดขึ้นอย่างเป็นรูปธรรมได้ ทั้งในด้านงบประมาณ มาตรการจูงใจ การสร้างตลาด และกรอบนโยบายที่เอื้อต่อการพัฒนาอุตสาหกรรมยานยนต์ไฟฟ้าดัดแปลงของประเทศไทยให้เป็นผู้นำได้ในอนาคต
